تعریف نعل درگاه
- به تیر یک پارچهای از جنس بتن، آهن، چوب یا آجر که در بالای درگاه نصب یا ساخته میشود «نعل درگاه» میگویند.
- نعل درگاه وزن بارهای وارده را تحمل کرده و به ستون ها یا دیوارها منتقل می کند. سطحی از دیار یا ستون که دو سر نعل درگاه روی آن قرار می گیرد تکیه گاه نام دارد.
- نعل درگاههایی که معمولاً تزئین میشوند فرسب نامیده میشوند.
- نعل درگاه ها تیرهایی هستند که جهت انتقال بارهای ثقلی قسمت بالای بازشو به دیوارهای طرفین بازشو به کار می روند . از جمله موارد ضعف که در ساختمان های ساخته شده خشتی دیده می شود، عدم وجود نعل درگاه یا امتداد نیافتن نعل درگاه بر روی دیوارهای طرفین بازشو می باشد که در نهایت باعث تخریب دیوار خواهد شد.
ضوابط نعل درگاه
- در صورتی که چند بازشوی مجاور،با تیغه های آجری از هم جدا شده باشند از تیر نعل درگاه سراسری استفاده می شود.
- این تیرها بایستی حداقل ۵۰ سانتی متر بزرگتر از عرض بازشو باشند ودو سر آن روی بالشتک بتنی قرار گیرد وبرای حفظ انسجام دیوار هنگام زلزله، از شاخک های Uشکل استفاده شود .
- حداقل ارتفاع نعل درگاه ۱۵ سانتیمتر است و حداقل باید ۲۰ تا 25سانتیمتر از هر طرف روی دیوارهای جانبی (تکیهگاهها) قرار گیرد.
انواع نعل درگاهها
- نعل درگاه با تیرآهن
- نعل درگاه بتنی
- نعل درگاه چوبی
- نعل درگاه قوس آجری
نعل درگاه با تیرآهن:
این نعل درگاه، که به دلیل سهولت در اجرا در ساختمانهای با اسکلتهای مختلف به کار میرود، معمولاً از دو تیرآهن به هم پیوسته تشکیل میشود. نمرهی تیرآهن، با توجه به طول دهانه و بارهای وارد بر آن محاسبه میشود.
نعل درگاه بتنی:
نعل درگاه بتنی یک تیر مقاوم بتنی است که برای ساختن آن از بتن همراه با میلگرد استفاده میشود. بتن به تنهایی، نیروهای فشاری را خوب تحمل میکند ولی تحمل نیروهای کششی را ندارد. بنابراین، آن را با میلگرد، که در مقابل کشش مقاوم است، به کار میبرند.
- نکته1: به نعل درگاه بتنی، «تیر بتنی»یا «پوتر» هم میگویند.
- نکته2: در مواقعی که ستونها یا پایههای نعل درگاه نیز بتنی باشد، برای اتصال، میلگردهای پایه را به داخل میلگردهای نعل درگاه ادامه میدهند یا انتهای میلگردهای نعل درگاه را خم کرده و داخل میلگردهای پایه میکنند. در این صورت بتنریزی نعل درگاه و ستون همزمان انجام میشود.
نعل درگاه چوبی:
این نوع نعل درگاه از تیرهای مقاوم چوبی با مقطع گرد یا چهارتراش ساخته میشود. بدین ترتیب که حداقل دو تیر چوبی را به صورت موازی، در طرفین و روی تکیهگاهها به گونهای قرار میدهیم که تیرها به اندازهی ۳۰ سانتیمتر از طرفین بر روی تکیهگاهها مستقر شوند.
تیرهای چوبی را باید قبل از مصرف به سموم ضد موریانه آغشته کرد تا موریانه و حشرات موذی نتوانند در آن نفوذ کنند و باعث خوردگی و پوک شدن آن شوند.
نکتهای که در نعل درگاههای چوبی قابل توجه است، این است که اگر دهانهی نعل درگاه کوتاه یا نیروی وارده بر آن کم باشد، دیوار چینی بر روی آن به طریقهی معمولی انجام میشود.
چک لیست کنترلی نحوه اجرای نعل درگاه پنجره و درب ها
- کنترل سایز آهن طبق نقشه
- کنترل تکیه گاه مناسب برای نعل درگاه
- تراز بودن تکیه گاه ها
- رعایت فاصله دو تیر آهن
- رعایت مهارکردن دو تیرآهن به یکدیگر
- حفاظت در مقابل زنگ زدگی
- اندازه بستر تکیه گاه تیرآهن از ارتفاع تیرآهن کمتر نباشد.
نکات اجرایی در ساخت انواع نعل درگاه
- نعل درگاه ارتفاع مناسب داشته باشد تا سرگیر نباشد.
- حداقل ارتفاع نعل درگاه بتنی 25 سانتیمتر در نظر گرفته شود.
- ترجیحا از دو تیر آهن جهت نعل درگاه استفاده شود.
- تیرآهن های دو تکه و وصله دار مورد استفاده قرار نگیرد.
- در صورت فاصله بین دو پروفیل تیرآهن ها دارای بست اتصال به همدیگر باشند.
- تکیه گاه تیرآهن ها روی دیوار حداقل 20سانتی متر باشد.
- در نعل درگاه بتنی(پوتر) اگر پایه آجری است از تکیه گاه مناسب زیر سری برخوردار باشد.
- عرض نعل درگاه با دیوار آجری یکسان باشد.
- در مواقعی که پایه ها بتنی است نعل درگاه با پایه اتصال داشته باشد.
- در نزدیکی تکیه گاه ها و در محل برش فاصله خاموت ها نزدیک تر و متراکم تر باشد.
دیدگاه خود را بنویسید