اسپیسر بتن چیست؟

اسپیسر بتن یا فاصله گذار قطعاتی کارآمد در صنعت ساختمان می باشند که برای پوشش میلگردها در سازه های مسلح مانند دیوارها، پی ها و … در پروژهای سد و تونل و ساختمان ها به کار می رود. در حالت کلی اسپیسر بتن برای فاصله گذاری بین میلگرد و قالب استفاده می شود.

اسپیسر بتن پوشش و محافظ بتنی روی آرماتورها در برابر هوا و اثرات دیگر می باشد. اسپیسر بتن (فاصله نگهدار) در سایزهای مختلف ایجاد پوشش های میلگردی از 15 میلیمتر تا 150 میلیمتر طراحی و تولید می شوند.

سازه های بتنی و میلگردها  در اثر نفوذ رطوبیت، هوا، کلرایدها، سولفات ها و سایر عوامل، سبب ایجاد فرایند اکسایش و موجب خوردگی می شوند که این امر صدمات جدی را به سازه می زند. بدین صورت که در اثر زنگ زدگی حجم میلگرد افزایش پیدا می کند و باعث می شود میلگرد به بتن فشار وارد کند که در نتیجه این فشار بتن ترک برمیدارد.

برای جلوگیری از خردگی بتن پوشش مناسبی روی میلگردها با توجه به شرایط سازه و شرایط آب و هوایی ایجاد می کنند. اسپیسر بتن با ایجاد فاصله بین میلگرد و محیط بیرون از این عوامل مخرب جلوگیری می کند.

پوشش بتنی بر روی میلگرد مهم ترین عامل برای جلوگیری از پوسیدگی و خوردگی محسوب می شود. بطوری که هر چقد حجم بتن روی میلگرد بیشتر باشد مانع نفوذ هوا و رطوبت و سایر خورنده ها به میلگردها می شود. به طور کلی با کاهش 2 میلی متر در ضخامت بتن روی میلگرد باعث کاهش 5 سال از عمر مفید سازه می شود.

در چندین سال پیش برای پر کردن فاصله بین میلگرد و سطح بیرونی بتن از مصالحی همچون سنگ، آجر، موزاییک، کاشی و امثال این قبیل استفاده می شد؛ که به جهت پایین بودن میزان دقت در این روش باعث اتلاف هزینه، نیروی انسانی و زمان میشد.

ولی اکنون اسپیسر بتن با دقت و مقاومت خود جایگزین بسیار مناسبی شده است؛ که در اندازه ها و شکل های مختلف ساخته می شوند. و پیمانکاران با توجه به نیاز و نوع سازه از آن ها برای پر کردن فاصله بین ملگردها و قالب استفاده می کنند.

حتما دیده اید در ساختمانی بخشی از بتن یک سازه تخریب شده و میلگردها نمایان شده است. این مورد بر اثر عوامل محیطی و شیمیایی و خورنده ها در میلگردها اتفاق می افتد که در اثر نبود پوشش بتنی مناسب روی میلگردها بوجود می آید. این نقص با استفاده از اسپیسر بتن مرتفع می گردد که با توجه به تراکم آرماتورها و شرایط آب و هوایی و نوع سازه مورد استفاده قرار می گیرد.

مزایای مهمی که اسپیسر بتن دارد می توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • یکپارچگی پوشش روی سطخ آرماتورها
  • اقتصادی و مقرون به صرفه بودن اسپیسر بتن
  • سبک بودن وزن اسپیسر بتن و حمل آسان آن
  • افزایش سرعت در حین کار برای پوشش میلگردها و در نیجه افزایش سرعت اجرای پروژه
  • درگیر بودن کامل بتن به خاطر وجود حفره در ساختار خود
  • عدم جابجایی میلگردها به دلیل وجود قفل کن در اسپیسر بتن

انواع مختلف اسپیسر بتن

اسپیسر بتن انواع مختلی دارد که هر کدام بسته به نوع سازه و نیاز کارایی و کاربردهای خاص خود را دارد.

از جمله اسپیسر ها: اسپیسر سبک، متوسط، سنگین، گیره دار، گرد دیوار، ترکیبی، تیرچه ای، دو شبکه ای، اسپیسر هارد  و کف می باشد که در ادامه با برخی  از آن ها آشنا خواهید شد.

انواع مختلف اسپیسر

اسپیسر بتن گرد دیوار:


این نوع اسپیسر مخصوص سطوح عمودی است که اصطلاحا با نام اسپیسر خورشیدی یا چرخشی نیز یاد می شود. که به ازای هر متر مربع از سطح دیوار 3 عدد و در ستون هایی با ارتفاع سه متری 16 عدد و برای ستون های با ارتفاع بالاتر 24 عدد مورد استفاده قرار می گیرد.

اسپیسر بتن دو شبکه:


اسپیسر دو شبکه بصورت دو تکه (نر و مادگی) طراحی می شود که در دال های بتنی و کف های دومش استفاده می شود. انتخاب نوع مادگی یا نر بر اساس ضخامت سقف صورت می گیرد و به ازای هر متر مربع 4 عدد استفاده می گردد.

اسپیسر بتن هارد:


اسپیسر هارد پلاستیکی در سازه های سنگین مانند تیرهای سنگین، کف، فونداسیون کاربرد دارد. اسپیسر هارد برای میلگرد تا قطر 32 مورد استفاده قرار می گیرد و تا 270 کیلوگیرم را تحمل می کند.

اسپیسر بتن سبک:

این نوع از اسپیسر ها برای تحمل بار تا 25 کیلوگرم مناسب هستند. و در سازه های سبک و قطعات پیش ساخته کارایی دارند. و به ازای هر مترمربع 4 اسپیسر سبک پیشنهاد می شود.

اسپیسر بتن متوسط:

اسپیسر متوسط نیز برای سازه هایی با وزن متوسط مانند پوترها، تیرها، کف سازی های نیمه سنگین مناسب می باشد که توانایی تحمل وزن تا 150 کیلوگرم را داراست.

اسپیسر بتن سنگین:

در فونداسیون و تیروشناژ و سازه های پرتراکم قابل استفاده است که تا وزن 270 کیلوگرم را تحمل می کنند و قطر میلگردهای آن ها از 18 الی 32 میلیمتر می باشد. به ازای هر متر مربع در تیرها 4 عدد و در پوترها  3 عدد مصرف دارند.

اسپیسر گیره دار:

 

اسپیسر های گیره دار در فرآیند بتن ریزی ثابت بوده و نمی چرخد همچنین نصب آنها راحت و آسان است. لذا در مواقعی که ثابت بودن و پایداری اسپیسر مد نظر است از این نوع اسپیسر استفاده می شود. وجود گیره بر روی این نوع اسپیسر ها باعث می شود تا سایر میلگرد های مورد استفاده در محدوده معین و خاصی محدود شود.

اسپیسر بدون گیره:

اسپیسر های بدون گیره محدودیتی برای سایز میلگرد به وجود نمی آورد ولی در هنگام نصب چرخش و جا به جایی وجود دارد و در صورت نیاز به پایداری آن ها باید از وسیله ای مثل قلاب سیمی از چرخش و حرکت آن ها جلوگیری کرد. طراحی اسپیسر ها به طریقی است که حداقل تماس با سطح قالب را داشته و به جهت جنس پلاستیکی آن ها از نفوذ عوامل خورنده جلوگیری می کند.

اسپیسر ترکیبی:

اسپیسر هایی هستند که با ترکیب دو یا چند مدل  اسپیسر بتن جهت بهره گیری از مزایای آن ها به صورت توامان و یا جهت صرفه جویی در زمان نصب و هزینه به کار می رود. مثل اسپیسر دوبل 30 – 100 که یک فاصله نگهدار برای ایجاد پوشش بتنی مش های زیرین در ارتفاع 30 میلی متری و نگهداری مش های بالایی در ارتفاع 100 میلی متر برای استفاده در شبکه های دو مش می باشد. اسپیسر شبکه دوم می تواند با اندازه های مختلف بر روی اسپیسر کفی مونتاژ شود.

اسپیسر کف:

این اسپیسر جهت استفاده در فندانسیون ها و کف های سنگین کاربرد دارد. شکل خاص هندسی این قطعه به گونه ای طراحی شده است که می تواند بار نقطه ای تا 30 کیلو گرم را طراحی کند. همچنین سایز میلگرد های مورد استفاده در این اسپیسر بین 8 تا 32 می باشد. این اسپیسر بتن در سایز های 2.5 ، 3 ، 4 ، 5 ، 6 ، 7.5 ، 10 میلی متر می باشد. عمده مصرف هارد فیلس ها برای تیر های با شبکه سنگین، فوندانسیون ها و کف ها 4 عدد در متر مربع و در تیر ها 3 عدد در متر طول می باشد.

اسپیسر تیرچه:

 

این اسپیسر که مخصوص تیرچه بوده و باعث ایجاد پوشش بتن و ایجاد فاصله منظم عرض در میلگرد های طولی پایین ( در تیپ دو تایی ) و تقویت ( در تیپ سه تایی ) می گردد. تعداد استفاده در یک تیرچه پس از 20 سانتی متر در ابتدا و انتهای تیرچه، هر 50 سانتی متر یک عدد است.

مزایای اسپیسرهای بتنی

– مقاومت فشاری بالا و مقاوم در برابر له شدگی

– تعداد کمتر اسپیسر مورد استفاده در سازه به ازاء هر متر مربع نسبت به اسپیسر های پلاستیکی

– انتقال ایمن نیروهای استاتیکی به بتن

– پیوستگی عالی با بتن، پیوستگی بسیار بالای بتن به نحوی که هیچ شکاف مویی بین اسپیسر و بتن مجاور آن شکل نمی گیرد

– نفوذ ناپذیری بسیار بالا در برابر آب و کلراید آهن

– مقاومت فیزیکی و شیمیایی بسیار بالا

– مقاومت بالا در برابر حرارت و آتش مطابق با بالاترین سطح الزامات تعیین شده در EN135001 – 1 : 2002class1

– تلورانس ابعادی دقیق و ثابت و عدم شکل پذیری در برابر نوسانات دمایی

– نصب سریع و آسان به همراه حالات مختلف تثبیت

– قابلیت تولید در اشکال و ابعاد مختلف در زمان کوتاه

اسپیسر بتن مقاله ای در مورد تولید بتن و انواع اسپیسر بتنی و تولید اسپیسر و اسپیسر های گرد دیوار و اسپیسر هارد و تولید انواع اسپیسر هارد و سبک و سنگین و اسپیسر بتنی ترکیبی و سایر اسپیسر های بتنی.

اسپیسر بتن از جمله ابزار های ساختمانی هستند که در صنعت ساختمان به کار می رود. اسپیسر در لغت به معنای فاصله نگهدار می باشد که عموما فضای بین میلگرد و قالب را تامین می کند و از ضعف های متداول و قابل پیش گیری در سازه های بتن مسلح، تاثیر عوامل و عناصر مخرب اطراف می باشد. اکسیژن، رطوبت، کلر، سولفات ها و سایر عوامل خورنده محیط می توانند با نفوذ به درون بتن و تماس با میلگرد ها باعث سرعت بخشیدن به خوردگی میلگرد شود و از عمر مفید سازه بکاهد.

اسپیسر بتن مانع از رسیدن عوامل خورنده محیط به سطح میلگرد می شوند. رسیدن رطوبت و اکسیژن به سطح میلگرد باعث واکنش یعنی اکسایش شده و این اکسایش در سطح وسیع از میلگرد می شود. این فرآیند نوعی زنگ زدگی می باشد که باعث افزایش حجم میلگرد شده و در نهایت با فشاری که به بتن می آورد باعث ایجاد ترک در بتن می شود.

اسپیسر بتن باعث می شود که فاصله مناسبی بین میلگرد و سطح محیط بیرون بتن ایجاد شود.

این در حالی است که پوشش بتنی روی میلگرد می تواند به عنوان مهم ترین عامل جلوگیری از خوردگی محسوب می شود. وقتی که میلگرد در سطح بتن نمایان شود اثر شیمیایی رطوبت و عوامل خورنده سرعت قابل توجهی پیدا می کند. بر اساس مطالعات انجام شده به ازای هر دو میلی متر کاهش در ضخامت بتن روی میلگرد 5 سال عمر سازه کم و دوام و عمر و پایایی ساختمان کم می شود.

تا چند سال گذشته برای این منظور از تکه های سنگ، کاشی، موزاییک و سایر قطعات مشابه استفاده می شد. این موضوع علاوه بر کاهش دقت، باعث هدر رفتن زمان، هزینه و نیروی انسانی می شود.

امروزه عمدتا از اسپیسر بتن پلاستیکی برای این منظور استفاده می شود. این قطعات در ابعاد، اشکال و مقاومت های مختلف تولید می شود و با توجه به نوع سازه و نیاز پیمانکار برای ایجاد فاصله دقیق بین میلگرد و قالب به کار می رود.

اسپیسر بتن پلاستیکی با طراحی خاص، مواد اولیه سازگار با بتن، حمل و نقل راحت و قیمت مناسب در اشکال، انواع و اندازه های مختلف برای کاربرد هایی نظیر فنداسیون ها، سقف ها، دیوار ها، ستون ها و …. مورد استفاده قرار می گیرد. از مزایای اسپیسر های پلاستیکی می توان به سهولت و ارزان بودن آن اشاره کرد.

اسپیسر بتن یا فضا ساز میلگرد که به منظور ایجاد فاصله میلگرد از سطح بیرونی بتن مورد استفاده قرار می گیرد. این کار به این منظور صورت می گیرد که مانع از رسیدن عوامل خورنده محیط به سطح میلگرد شوند.

اسپیسر ها بر اساس جنس مواد، انواع مختلفی دارند. اسپیسر های پلاستیکی که فرآیند تولید آنها سریع بوده و در اشکال گوناگون قابل تولید می باشد. همچنین از مقاومت بالایی برخوردار است، شکل پذیری آسانی دارند و در نتیجه از لحاظ اقتصادی ارزان ترین نوع اسپیسر است.

اسپیسر های چرخشی در ستون ها و دیوار های بتنی مورد استفاده قرار می گیرد. هر یک از اسپیسر های پلاستیکی با توجه به میزان بار تحملی و روش بتن ریزی برای قسمت های خاصی از ساختمان طراحی شده و مناسب استفاده در همان بخش از ساختمان است.